*: Bu yazı ilk olarak Kort Dergisi’nin 51. sayısında (Mart 2024) yayımlanmıştır. Dergimizin tüm sayılarını Türk Telekom e-dergi uygulaması üzerinden indirebilir ve her yerden (bilgisayar, tablet, telefon) okuyabilirsiniz.
Uzman Psikolog Melda Yakupoğlu
İlk olarak, “Özel Yaşamla Spor Arasındaki Denge” konusundan başlayalım…
En önemli zorluklardan bir tanesi özel yaşam ile spor dengesini kurmaktır. Yetişkin yaşamda insanlar hayatlarının bir dönemine hobi ve egzersiz olarak bile sporu koymaya çalıştıklarında zorlanırken bunu sürekli yapmaya çalışan sporcular bazen dengeyi kuramamaktadır. Kadınlar için bu biraz daha zor olabilir. Ev içinde almaları gereken sorumlulukların fazla olması sebepleri ile bir de üstüne bu dengeyi kurma sorumluluğu eklendiğinde gerçekten yorucu bir durum olabilir. Ekstra fiziksel olarak da kadın gücünün buna dayanması gerekir.
Mesela turnuvalar için ve bazı maçlar için yolculuklar yapmaları, seyahat etmeleri gerekir. Bunun için birçok zaman ailelerinden uzaklaşırlar. Anne olup çocuğunu doğurduktan sonra tekrar spora devam etmek isteyen sporcular da olabilir. Küçük bebeği varken emzirme dönemi içerisinde antrenmanlarına devam etmesi gerekenler olabilir. Seyahatlere anne olanlar, özellikle küçük bebeği olanlar bırakıp giderken sorun yaşayabilirler. Regl olabilirler, fiziksel ağrı içinde olabilirler. Menstrüel dönem sıkıntıları yaşayabilirler ve bu şekilde performans göstermek zorunda olabilirler.
Onlar bu zorlukları yaşarken belki de kimse bilmez ve hepimiz sadece maçlarını izler ve oradaki performanslarına göre kararlar verebiliriz. Oysa bir maçın perde arkası, süreci başkadır. Hazırlanma aşamasından, kişilerin özel hayatlarında olanlara kadar performanslar bu durumlardan ciddi şekilde etkilenebilir.
Uzun Antrenmanlar
Özellikle tenis sporu antrenmanlarının zor olması, sık olması ve uzun sürmesi ile tanınır. Sıklıkla yapılan antrenmanlara ciddi vakit ayırmak gerekir. Ayrılan bu vakit ile kadınlar bazen dengeyi kurmakta güçlük çekerler. Bazen kendi ev düzenlerinde, çocukları ile iletişimlerinde aksamalar olur. Eşleriyle daha az vakit geçirebilirler. Sarfedilen fiziksel efor da kadının sporu tercih ederken diğer işlerde yorgun olmasına neden olabilir.
Fiziksel Efor
Sarf edilen fiziksel efor fazla olduğu için günlük yaşamda diğer işleri yürütebilme de aksamalar meydana gelir. Bazen bu düzensizlik sonucu özel yaşamlarında huzursuzluklar ortaya çıkabilir. Bunları dengede tutabilmekte ekstra efor gerektirir. Bu sebeple hem fiziksel yorgunluğu dengelemek hem de psikolojik zorlukları dengelemek gerekir, bunu yaparken aileye ve yaşantıya da yansıtmamak gerekir. Tabi bu yapabilmekte başlı başına yaşanan zorluklardandır.
Sakatlanmalar
Maç sakatlanmalarında kadınlar ciddi yaralar alabilirler. Omuz sakatlıkları, diz, dirsek sorunları yaşayabilirler. Bu sakatlıklar sonrası iyileşme dönemleri fizyolojilerine göre değişiklik gösterebilir. Yine sakatlıklar sonrası yaşamları aksayabilir.
Belirttiğim zorluklar kadınların zorlandığı sıkıntıların belki de çok ufak parçalarıdır, bunlara ek olarak birçok durumdan söz edilebilir. Bu durumları daha iyi anlayabilmek için zaman zaman kadın sporcularla araştırmalar yapılmıştır. Aslında en güzeli zaman zaman kadınlarla bu konularda neler hissettiklerini anlattıkları röportajlar yapılmasıdır. Böylelikle ilk ağızdan zorlukları daha yakından öğrenebiliriz.
Umarım her alanda olması gerektiği gibi kadınların spora katılımları da giderek artarak yaygınlaşır.
