Spor kulüplerinin var oluş sürelerinden beri günümüze gelen ve onun ayrıcalıklarını ortaya koyan hikâyeleri vardır. Bu hikâyeler tarihsel sürece sahip olduklarında ise artık hikâyeler, misyona dönüşür. Her yönetici, teknik adam, sporcusu ve tüm çalışanlar bu misyon etrafında ortak sorumluluk duygusu ile hareket ederler.
Yazılı olmayan bu hareket organizasyonu ise o kulübün kültür yapısını ortaya koyar. Bu yapı toplumun içinde ortak yöresel unsurlar içermekle beraber, sporun küresel oyun haline dönüşmesiyle de genel kabul gören kuralları beraberinde getirir. Kulüplerin istikrarı ve sürdürebilir başarıları için küresel rol edinmeleri kaçınılmazdır. Kulüplerin istikrar ve buna bağlı olarak başarılı olabilmeleri için, kendilerine ait kültür kodlarının olması gerekir. Peki, bu kültür kodlar nelerdir?
*** Tarihsel sürece sahip olan ve hala geçerliliği ile kulübün varlığını sürdürülmesini sağlayan tüm değerlerin, herkes tarafından kabul edilmesinin sağlanması. Bunun bir miras olduğunun ve kendilerinden sonra gelecek nesillere de öğretilmesi gerektiğinin bilinmesinin anlatılması.
Ortaya çıkan misyon ile beraber vizyon da kulüp için kaçınılmaz bir hal alır. Mühim olan bu vizyona gidecek hedefleri ve bu hedefleri oluşturacak stratejileri iyi belirlemektir.
*** Farklara saygı göstermek ve bu zenginliği ortak bir hedef doğrultusunda birleştirmek.
*** Biz duygusunu yaratarak takım kimliğinin ve ruhunun oluşmasını sağlamak. Bu oluşum sağlanırken ise bireysel yeteneklerin kullanılacağı ortamı oluşturmalı, tüm takımın öz güven duygusunun geliştirilmesi.
*** Saha içinde ve saha dışında takımın tüm kimliğini ortaya koyan davranışları kullanarak kulüp saygınlığının, tanınırlığının sağlanması.
*** Küresel markanın oluşumu için yöresel ahlaki davranışların yanında kabul gören tüm etik değerlere sahip çıkılması ve pekiştirilmesi.
*** Takım kültürü, bir takımın birbirleriyle etkileşimlerinin nasıl olacağı ve yaptıkları işlerde nasıl bir davranış sergileyeceklerini belirleyen varsayımlar ve normlar olarak tanımlanabilir.
*** Kültürler arası diyaloglarda ve aynı amaç için çalışmalarda en etkili yol, ortak akıl ortamını sağlayacak aynı duyguyu hissetme sürecinin başlatılmasıdır. Ortak akıl karar almada, problem çözmede, strateji geliştirmede etkili bir sonuç alma anahtarı olacaktır.
Kurumsal Kültür
Spor kulüplerinin her biri kurumsal bir yapı içerdikleri için kurumsal kültür tanımına tabi tutulabilirler.
Öncelikle kurum kültürü, kurumsal motivasyonu mümkün kılar. Aynı zamanda, benimsenen geleneksel davranış kodları ve normlar kişisel anlamda da motivasyonu tetikler ve mesleki donanımlar sayesinde oluşan başka bir gücü ortaya koyar. Bunun en önemli etkisi aidiyet duygusunun sağlanmasıdır.
Sporda kurumsal yapıyı belirleyici en önemli unsur, kulüplerin tarihsel süreçleri ve bu süreç içerisinde elde ettikleri kimliktir. Kimliğin en belirleyici öğeleri kulüp arması ve forma renkleridir. Daha sonraki unsur, rekabet unsurlarındaki tarihsel başarıları ve bu başarıların sürdürebilir kılan istikrarın yakalanmasıdır.
*****
Çalışanları bir kimlik altında toplayabilmenin tek yolu, kurumsal kültürü geçerli kılarak çalışanları mesleki birliktelik dışında birbirleriyle etkileşime geçmelerinin sağlanmasıdır. Bu sadece yönetimi, teknik adamı, seyirciyi bağlamaz. Bu güç rekabet altındaki rakipler dahil tüm şehri ve ülkeyi etkilemeyi başarır.
Buradaki diğer etki, kulübün yönetim prensiplerinin geleneksel bir ahlaki format içerisine oturtularak, geleneksel davranış kültürün sürdürülmesinin sağlanmasıdır.
Bu sürecin sağlıklı yürümesinin en temel dayanağı, seçilen başkanlar ve yönetim kurumlarıdır. Türkiye, yönetim mekanizmaları konusunda rencide edilen bir ülkedir. Kişisel beklentiler ve bu uğurda heba edilen geleneksel davranış kültürü sekteye uğratılarak, adeta kişiselleştirilmektedir.
*****
Kulübün sosyal normları ve bu normlar sayesinde oluşturulan hikayeler yok edilerek, yenileşme adı altında adeta bir rant kurgusu haline kulüpler getirilmektedir. Şu an için kulüplerin kurumsal yapılarının sürdürülebilir olmasındaki en büyük tehlike budur.
Kurum kültürünün bir diğer önemli fonksiyonu, kurumu diğerlerinden farklı kılarak, kurum çalışanlarına bir kimlik duygusu kazandırmasıdır. Kimlik duygusu kazanan bireyler, kendilerini çalıştıkları kuruma ait hissederler, kurumsal bağlanma ve sadakat duyguları gelişir. Bu fonksiyon onlara aynı zamanda bir benlik duygusu kazandırır.
Kurum kültürü, tarihsel süreç içinde oturmuş olan kural, kaide, normlar vasıtasıyla kurum içinde huzurlu bir çalışma ortamı sağlar. Bu süreç neyin nasıl yapılacağının yazısız olarak geleneksel olarak ortaya konmuş kurallar silsilesidir.
Genel kurulların varlığı, bu varlığın korunması etrafında toplanarak yönetim kurullarını oluşturur.
Kulüp başkanları ve yönetim kurulu da seçimde, kurumsal yapıya önem vererek seçimin yaparlar. Bu seçim çalışma koşullarındaki uyum ve beklentilerin sağlanmasına neden olur.
Bu etki futbolcu seçiminde de aynı duyarlıkla devam etmek zorundadır. Kurumsal verimlilik ve kurumsal motivasyon ancak bu şekilde sağlanır. Çünkü bu süreci takip edip, denetim mekanizması oluşturan bir seyirci topluluğu vardır. Bir şehir vardır, bir ülke vardır.
*****
Sporun endüstriyel anlamda yeniden örgütlenmesi, kulüplerin yeni değişimlere ayak uydurmak için değişiklikleri zamanında yapmayı zorunlu kılar. Buradaki tehlike, kurumsal anlamda kültürel olarak bir kimlik ortaya koyamayan kulüplerin süreç içinde dağılma ve zarara uğrama tehlikesine açık pozisyonda yakalanmalarıdır. Buradaki sinerjiyi sağlayacak ve koruyucu kalkan olacak güç, kurumsal kültürün varlığıdır.
Kulüplerin tesisleşmesi ve branşların kendi alanlardaki antrenman ve maçlarını yapacak çok yönlü tesisler, artık kaçınılmaz olarak yapılmaktadır. Hem kulüplerin marka değerlerini yükseltecek, hem sporcularının verimliliğini artıracak ve en önemlisi, seyircilerine konfor sunarak bu gücü harekete geçirecek bir organizasyon sağlanması bugünkü koşullarda kaçınılmazdır. Değişimin ve gelişimin kaçınılmazlığı karşısında koruyucu etki ve yeniliği sindirme argümanlarının tamamı kurumsal varlığın içinde saklıdır.
*****
Bu değişim içindeki başarının sürdürebilmesi, kulüp için varlık sebebidir. Kulüp içinde çalışan tüm paydaşların hedef ve beklentilerinin başarılı kılınması, kurumsal kültürün gücü sayesinde gerçekleşir.
Kurumsal kültür aynı zamanda başarının manevi harcıdır ve bu yoldaki inancın tetikleyicisidir.
Bunun için tüm kulüp paydaşlarının kurumsal kültürü içselleştirerek geleneksel değer katmaları gerekir. Bu sayede manevi ve inanç harcının ortaya çıkmasını sağlanır.
